HEADLINES
Loading...

Gertrude Bell: Η γυναίκα που δημιούργησε το Ιράκ

Έφτασε στη Βαγδάτη διασχίζοντας μαζί΄με ελάχιστους μια από τις πιο αφιλόξενες ερήμους του κόσμου. Ήταν λίγο πριν ξεσπάσει ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος. Εκείνη την εποχή η Βαγδάτη βρισκόταν υπό ένα καθεστώς, πιστό στους Οθωμανούς.

Η Gertrude Bell, 45 ετών τότε, έφτασε στην Κωνσταντινούπολη και ζήτησε να πάρει άδεια εισόδου στην περιοχή. Οι αρχές της την έδωσαν απρόθυμα μιας και πίστευαν ότι η Βρετανίδα ήταν αρχαιολόγος και φιλόλογος Αραβικών.

Στην πραγματικότητα όμως ήταν μια κατάσκοπoς. Σύμφωνα με "κώδικα" της κατασκοπίας, τα αφεντικά της την είχαν ενημερώσει ότι αν έμπλεκε κάπου, δε θα αναλάμβαναν καμία ευθύνη για εκείνη.

Μετά από σχεδόν δέκα χρόνια επέστρεψε στη Βαγδάτη και σχεδίασε τα σύνορα του νέου Ιράκ.

Μαζί με τον T.E. Lawrence προσελήφθησαν λίγο πριν από το ξέσπασμα του πρώτου παγκοσμίου πολέμου για να συγκεντρώσουν πληροφορίες για τους Οθωμανούς.

Και οι δύο γνώριζαν να μιλούν αραβικά άπταιστα. Μαζί με άλλους κατασκόπους στελέχωσαν το Αραβικό Γραφείο, που έδρευε στο Κάιρο.

Στόχος τους ήταν να φτάσουν στην πόλη Hail, στην οποία δεν είχε φτάσει κανένας Ευρωπαίος από το 1893. Υπό την κάλυψη της αρχαιολογικής έρευνας, ο πραγματικός σκοπός της Bell ήταν να αξιολογήσει τη δύναμη της δολοφονικής οικογένειας al Rashids.

Η οικογένεια των Rashids είχε εκδιωχθεί από το Ριάντ από το νεαρό Abdul Aziz bin Abdurrahman al Saud, γνωστό αλλιώς και ως Ibn Saud, ο οποίος έμελλε να γίνει ο ιδρυτής της Σαουδικής Αραβίας.

Όταν έφτασε στην πόλη Hail, οι Rashid την υποπτεύθηκαν και την έθεσαν σε κατ’ οίκον περιορισμό στο βασιλικό συγκρότημα.

Το 1916 η Bell ταξίδεψε στη Bασόρα και τον επόμενο χρόνο εγκαταστάθηκε στη Bαγδάτη, αμέσως μετά την κατάληψή της από τους Βρετανούς, όπου ανέλαβε καθήκοντα συμβούλου του αποικιακού διοικητή της Μέσης Ανατολής, σερ Πέρσι Kοξ, για θέματα σχέσεων με τον αραβικό πληθυσμό.

Σχεδιάζοντας τα σύνορα του νέου κράτους

Μετά τη λήξη του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, η Bell σχεδίασε τα σύνορα ενός νέου κράτους της Μεσοποταμίας (μετέπειτα Ιράκ), που αποτελείτο από τις πρώην οθωμανικές επαρχίες της Mοσούλης, της Bαγδάτης και της Bασόρας. Η Bell έπεισε τον Winston Churchill (τότε Υπουργό Πολέμου) να ορίσει ως ανώτατο άρχοντα τον πρώην βασιλιά της Συρίας Feisal. Η Bell είχε τόση επιρροή πάνω στον ιρακινό μονάρχη, που αποκλήθηκε "βασίλισσα του Ιράκ δίχως στέμμα".

Όταν τελείωσε ο πόλεμος κι ενώ οι ευρωπαϊκές δυνάμεις αποφάσιζαν για το μέλλον της Αραβίας, η Bell κατείχε μια σημαντική θέση επιρροής, χάρη στις εσωτερικές πληροφορίες που είχε καταφέρει να αποκτήσει.

Στη διάσκεψη Ειρήνης του 1919, υπήρξε μυστική συμφωνία που είχε συναφθεί με τους Γάλλους, οι οποίοι ήθελαν να έχουν τον έλεγχο της ανατολικής Μεσογείου και επρόκειτο να πάρουν τη Δαμασκό, ενώ η Βρετανία θα κάλυπτε το κενό που άφηνε πίσω της η κατάρρευση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας καταρτίζοντας εκ νέου του χάρτη της Αραβίας.

Σύμφωνα με την Daily Beast,οι διαπραγματεύσεις στη Βαγδάτη εξαρτιόνταν σε μεγάλο βαθμό από τις ικανότητες της Bell, η οποία γνώριζε άπταιστα αραβικά αλλά και τα σχίσματα και τις βεντέτες στην περιοχή. Μάλιστα, πολλές από τις συσκέψεις πραγματοποιήθηκαν στο σπίτι της.

Η Bell, εκτός από τις πολιτικές της δραστηριότητες, ενδιαφέρθηκε για τη διάσωση του πολιτισμού και της ιστορίας του Ιράκ, της χώρας που περιλαμβάνει τα σπουδαία κατάλοιπα των πολιτισμών της Μεσοποταμίας και την παραμονή τους στον τόπο καταγωγής τους. Συγκέντρωσε έτσι στη Βαγδάτη μεγάλο αριθμό σπουδαίων έργων τέχνης, όπως της Βαβυλωνιακής αυτοκρατορίας κι αυτή η συλλογή αποτέλεσε τον πυρήνα του μουσείου, το οποίο εγκαινιάσθηκε τον Ιούνιο του 1926, ένα μόλις μήνα πριν από το θάνατό της.

Πήγαινε για ιππασία και κολύμπι κάθε μέρα, κάπνιζε πολύ και δεν έκρυβε το γεγονός ότι ήταν άθεη. Έμοιαζε να νιώθει πιο άνετα με τη συντροφιά των Αράβων, παρά με τους συναδέλφους της στο Κάιρο.

Στις 12 Ιουνίου 1926 βρέθηκε νεκρή στο υπνοδωμάτιο του σπιτιού της, λόγω υπερβολικής δόσης υπνωτικών χαπιών.